Apuleius
per totum orbem terrarum in claritudinem pervênit eâ fabulâ, quae est unica
fabula Romanica Latinê scripta nobis integrê tradita; cui postea ab Augustino
Apulei compatriotâ impositum est nomen
„Asini aurei“. Eodem „Asino“
etiam lector hodiernus maximê delectatur fabellis fabulae inclusis,
quarum illustrissima est de Amore et Psyche scripta. Fabellae autem Apuleianae
ingeniosae esse probantur eo quod ipse Bocatius iisdem abundê usus est.
Apuleius
primâ personâ singulari adhibitâ reddit narrationem Lucii iuvenis, qui
curiositate suâ inductus incurrit in perniciem. Nam idem salvâ conscientiâ
humanâ mutatur in asinum. Lucius hanc in formam mutatus pericula passionesque
subit maximê mirificas. Idem iuvenis asininus incidit in latrones, iterum
iterumque summê periclitatur, a puero pastore vexatur crudelissimê, nec minus
iniucundê tractatur a „Syriae Deae“ sacerdotibus cinaedis fallacibus, inicitur
in pistrinum, cogitur, ut cuidam viro diviti technas ostendat delectabiles more
humano perficiendas matronaeque Corinthiae operam navet obscaenissimam. Necnon
paucos homines benevolentes, quos invênit, curiositate suâ invitus inducit in
summum periculum, velut hortulanum fidelem, qui servavit Lucium a militibus
Romanis...
Primus discus Apuleianus
Iam
in primo libro „Asini aurei“, qui est textus huius disci compacti auditorii,
Apuleius fabularum, quibus animus horreat et suspendatur et exhilaretur,
lectori (auditorîve) praebet copiam uberrimam.
Fabulâ
ineunte Lucius iuvenis Corintho Hypatam equitat in urbem Thessaliae, quae est
sedes magorum magarumque praecipua. Nam idem iuvenis summâ curiositate est affectus magiae pernoscendae. In itinere
incidit in Aristomenen Aeginetam, qui mercator mellis caseique Lucio de quadam
maleficâ narrat fabulam horribilem: Amicum suum Socraten a praedonibus direptum
a Meroe quadam muliere primo receptum esse clementer. Ei enim paravisse cenam
sapidam et denique libidine correptam Socraten secum ad lectum suum traxisse.
Tum Socraten in amorem Meroes incidisse uxorem liberosque oblitum apud eam
mansisse – sed mox animadvertisse, in qualis megaerae ungues incidisset:
„Sed quod in conspectum plurium perpetravit, audi. Amatorem suum, quod in aliam
temerasset, unico verbo mutavit in feram castorem, quod ea bestia captivitatis
metuens ab insequentibus se praecisione genitalium liberat, ut illi quoque
simile, quod venerem habuit in aliam, proveniret. Cauponem quoque vicinum atque
ob id aemulum deformavit in ranam, et nunc senex ille dolium innătans vini sui
adventores pristinos in faece submissus officiosis roncis raucus appellat.
Alium de foro, quod adversus eam locutus esset, in arietem deformavit, et nunc
aries ille causas agit. Eadem amatoris sui uxorem, quod in eam dĭcāculē probrum
dixerat, iam in sarcinā praegnationis obsaepto utero et repigrato fetu perpetuā
praegnatione damnavit, et ut cuncti numerant, iam octo annorum onere misella
illa velut elephantum paritura distenditur...“
|